- шемішке
- зат. сөйл.Шекілдеуік.
Қуралұлы А. Қазақ дәстүрлі медениетінің энциклопедиялық сөздігі.— Алматы: «Сездік-Словарь» . 2007.
Қуралұлы А. Қазақ дәстүрлі медениетінің энциклопедиялық сөздігі.— Алматы: «Сездік-Словарь» . 2007.
шемішкеше — үст. Шемішке тәрізді, шемішке сияқты. Шемішкеше шақты. Бір істі жақсы біледі; оңай істейді д.м. – Мен әлгі есебіңе немін.., сен ш е м і ш к е ш е ш а ғ а с ы ң (Т.Жұртбаев, Жер бесік, 211). Ағайға қажеті – есепті ш е м і ш к е ш е ш а ғ у ы ң,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
әшемөңке — (Ақт., Ойыл) әшмөңке, әшмөшке. Екі ә ш е м ө ң к е шайың бар алатын, қол қой, Зада (Ақт., Ойыл) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
чекілдек — (Сем.: Мақ., Ұрж.) күнбағыс, шемішке. Ол ч е к і л д е к шағып отыр (Сем., Ұрж.). Картопия, ч е к і л д е у і к сияқты егістердің тұқымы құйылмай жатыр («Ж. ауыл», 7.03.1953). Күні бойы ч е к і лд е у і к шағып, босқа сенделіп жүретін екі жігіт… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шекілдек — (Сем.: Көкп., Ақс.; Шығ.Қаз., Зайс.) күнбағыстың дәні, шемішке. Ш е к і лд е г і ң і з д і ң стаканы қаншадан (Сем., Ақс.). Биыл 88 гектар тары, 16 гектар ш е к і л д е к егілген («Қыз. жұл.», 18.07.1946, №30) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шемекі — (Ақт., Ойыл; Орал: Чап., Жымп.) күнбағыс, шемішке. Колхоз 10 гектар ш е м е к і екті (Ақт., Ойыл). Біздің колхоз тары, кукуруза, бидай, ш е м е к і екті (Орал, Чап.). Бұл – орыстың семя, семячко деген сөзінің өзгерген нұсқасы … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шемекілеу — (Гур., Есб.) шемішке шағу, күнбағыс дәнін шағу. Үйдің ішін әбден ш е м ек і л е п шашып тастапсыңдар ғой (Гур., Есб.). Бұл – шемекі «семечко» деген есім сөзден ле жұрнағының көмегімен жасалған етістік … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шікілдек — (Алм.: Кег., Шел.) шемішке, күнбағыс дәні. Өткен жұмада базарға барып бір қап ш і к і л д е к сатып келдім (Алм., Кег.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шікілдеуік — (ҚХР; Монғ.) шікілдек, шемішке … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
халва — зат. Шемішке дәнінен, жаңғақтан карамел қосып жасаған кондитерлік өнім (тағам). Бөктергінің тырнағындай саусақтарымен х а л в а н ы кесіп алып, таразыға тартты (З.Иманбаев, Қос қайың, 281) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
мұрындық — зат. 1. Арбаның доңғалағы шығып кетпес үшін белтемірге бұрап бекітілетін немесе ұшына көлденең өткізіп қоятын кішкене темір таяқша. 2. Жіпті іліп алып иіру үшін, ұршық басына өткізілген кішкене істік ағаш. зат. 1. Түйенің, өгіздің екі танауы… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі